editie groot | oplage 07 + 2AP
editie klein | oplage 09

De Zwarte Bij op Texel

CULTUREEL LEVEND ERFGOED
‘de laatsten in hun soort’

Een serie over met uitsterven bedreigde landbouwhuisdierrassen

De zwarte bij, onze inheemse honingbij!

Van oudsher wordt honing door de mens als een kostbaar goed beschouwd, en met recht. Voor één druppel honing hebben honingbijen uit honderden bloemen de nectar verzameld.

Onze inheemse bij, Apis mellifera mellifera,‘de zwarte bij’ staat bekend als steeklustig en zwermdriftig en is daarom door de jaren heen gemakkelijker en tammer ‘gemaakt’ door imkers. Door het importeren van andere rassen waarmee ze zich gemengd heeft, is de zwarte bij nu een zeldzaamheid geworden. Alleen op het eiland Texel is nog een zuivere populatie. De rest van Nederland moet de inheemse zwarte bij als uitgestorven worden beschouwd.

Daarom heb ik contact opgenomen met een imker van de zwarte bij op Texel: Jacco van de Ree, die zijn bijen zo natuurlijk mogelijk houdt. De bijen mogen zwermen, worden niet behandeld tegen ziekten en overwinteren op eigen honing. De bedoeling was om te fotograferen bij het zwermen. De bijen zwermen één keer per jaar uit. Als de temperatuur, zon en luchtvochtigheid goed is. Op het moment dat de kans erg groot was ben ik een paar dagen op Texel geweest. En het is gelukkig gelukt! Wat is dat magisch en bijzonder om mee te maken.

In mijn uiteindelijke beeld wou ik graag ook het typerende en herkenbare landschap van Texel laten zien. Het liefst met mooie bloemen. Ik ben op pad geweest met boswachter Jerome van Abbevé van Natuurmonumenten. Hij liet mij een bijzonder, zeldzaam bloemenveldje zien, vol bloemen die op het moment van het uitzwermen bloeiden. Met onder andere koekoeksbloemen, knolboterbloemen, fluitenkruid en wilde orchideeën. Blauwgrasland. ‘Dit zou weer terug moeten komen in het landschap van Texel, zoals het ooit was’. In plaats van de eentonige groene grasvelden, de wilde bloemenpracht tussen de Boeten. En dat heb ik gepoogd te maken. Het beeld is dus een utopie.

De Zwarte bij, op het magische moment van uitzwermen, (wat één keer per jaar gebeurt als de temperatuur, zon en luchtvochtigheid goed is) op het Oude Land op Texel met de herkenbare cultuurhistorische schapenboeten en de tuunwallen (gestapelde grasplaggen die de graslandperselen scheden) in het glooiende reliëf met de prachtige bloemenpracht.

Risico: Kritiek
Aantal koninginnen: 80
Trend laatste 15 jaar: onbekend

*gegevens Stichting Zeldzame Huisdierrassen

Dank aan:
Imker Jacco van de Ree www.bijenraadsel.nl en boswachter bij Natuurmonumenten Jerome van Abbevé.

Kort over de serie
Cultureel Levend Erfgoed ‘de laatsten in hun soort’

Een serie over zeldzame huisdierrassen; de eerste gedomesticeerde landbouwhuisdieren die met uitsterven bedreigd zijn. Het proces van verdwijnen van rassen en gewassen is vanaf midden 20e eeuw versneld. Dat besef en de discussie over dierenwelzijn wil ik middels dit project op een positieve manier aanwakkeren. De serie (van 11 beelden) geeft een mooie inkijk in de verschillende rassen en hun identiteit. Een ode aan het uitstervende ras met herkenning voor het cultuurlandschap van de provincies waar het ras oorspronkelijk vandaan komt of veel voor kwam. Door te laten zien hoe het vroeger ging of er uit zag, of er uit zou moeten zien, verbinding leggen met nu.