editie groot | oplage 07 + 2AP
editie klein | oplage 09

Lotje

CULTUREEL LEVEND ERFGOED
‘de laatsten in hun soort’

Een serie over met uitsterven bedreigde landbouwhuisdierrassen

Lotje, het Fries-Zeeuws melkschaap

Lotje, een jongedame van twee en voor het eerst drachtig. Zelfverzekerd brengt ze een ode aan het met uitsterven bedreigde Fries-Zeeuws melkschaap. Lotje en haar soortgenoten graasden ooit in grote getale in Friesland, Zeeland en Vlaanderen. Afhankelijk van hun geboortegrond kwamen ze ter aarde als Fries óf Zeeuws melkschaap. Omdat de overeenkomsten groot zijn, zijn we later van één ras gaan spreken: het Fries-Zeeuws melkschaap.

Melkschapen zijn grote witte schapen met een lange en tengere hals. De neus is wat gebogen en de oren zijn licht en breed. De kale staart reikt tot de hak. De ogen zijn groot, sprekend en bruin. Neus, lippen en bek zijn bleek. Verder een grote, maar smalle wigvormige romp, weinig spieren en fijne, stevige poten.

Dit typische dubbeldoelras was tot halverwege de twintigste eeuw in trek vanwege de zuivel, wol en het vlees dat het voortbracht. Maar met de opkomst van typische vleesrassen als de Texelaar, goedkope wol uit Australië en kunstvezels, werd ‘de Friese Zeeuw’ minder interessant. Al is er mogelijk een kentering aanstaande: De belangstelling voor Fries-Zeeuwse schapenkaas neemt toe, net als het aantal professionele schapenmelkers – nu 25, waarvan de helft biologisch. Een lichtpuntje, maar nog altijd wordt het schaap bedreigd.

“Omdat Lotje Fries-Zeeuwse roots heeft, wilde ik ook het landschap een ‘dubbele nationaliteit’ geven. De boerderij (links), de dijk en molen ‘De Koe’ uit Veere dragen het Zeeuwse uit, terwijl de kop-hals-rompboerderij (rechts) met uilenbord typisch Fries is. En natuurlijk wilde ik Lotje graag in volle glorie – en dus vol in de wol – aan u presenteren, in een eveneens prachtig wit, winters landschap. Lotje was gewillig en vlot. Op het winterse weer daarentegen heb ik even moeten wachten.”

Status: Bedreigd
Aantal ooien: 450
Trend laatste 15 jaar: afnemend

Met dank aan:
De Nederlandse Vereniging Professionele Melkschapenhouder
Jan Breel, Veere
Boerderijenstichting Zeeland
Jappie de Jong
Familie Bangma, Sloten
Jeen Smit en Ilse Hendriksen, Langedijken – trotse eigenaren van Lotje (nr. 59)

Kort over de serie
CULTUREEL LEVEND ERFGOED
‘de laatsten in hun soort’

Een serie over zeldzame huisdierrassen; de eerste gedomesticeerde landbouwhuisdieren die met uitsterven bedreigd zijn. Het proces van verdwijnen van rassen en gewassen is vanaf midden 20e eeuw versneld. Dat besef en de discussie over dierenwelzijn wil ik middels dit project op een positieve manier aanwakkeren. De serie geeft een mooie inkijk in de verschillende rassen en hun identiteit. Een ode aan het uitstervende ras met herkenning voor het cultuurlandschap van de provincies waar het ras oorspronkelijk vandaan komt of veel voor kwam. Door te laten zien hoe het vroeger ging of er uit zag, of er uit zou moeten zien, verbinding leggen met nu.